Mô tả khóa học
Thiên nhiên Việt Nam nuôi dưỡng tâm hồn khoa học: Biến thiên nhiên thành “lớp học sống” cho con
Chào các bậc phụ huynh Việt Nam! Tôi là Miko, người sáng lập chương trình “Genius Science” và là một chuyên gia giáo dục tiểu học đến từ Nhật Bản.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ về một chủ đề vô cùng quan trọng để nuôi dưỡng “hạt giống tri thức” của con: “Sự kết nối với thiên nhiên”.
Sự tò mò của trẻ thơ là hạt mầm quý giá để nuôi dưỡng những nhà khoa học và nhà phát minh trong tương lai. Và nơi tốt nhất để ươm mầm sự tò mò đó chính là “thiên nhiên” rộng lớn.
Học từ nền giáo dục Nhật Bản: Sức mạnh của việc quan sát thiên nhiên
Tại Nhật Bản, việc quan sát thiên nhiên được xem là nền tảng của môn khoa học trong nhà trường.
Ví dụ, các em học sinh lớp một sẽ bắt đầu bằng việc trồng một cây “bìm bìm” (asagao). Hàng ngày, các em thức dậy sớm, tưới nước cho cây, quan sát xem cây lớn lên bao nhiêu, hoa nở màu gì, và ghi chép lại vào “sổ quan sát” bằng tranh và chữ viết.
Hoạt động đơn giản này chính là bước khởi đầu cho một hành trình khám phá vĩ đại:
- Đặt giả thuyết: “Nếu tưới nước mỗi ngày, cây sẽ như thế nào?”
- Quan sát và ghi lại: “Hôm qua chỉ có một chiếc lá nhỏ, nhưng hôm nay đã lớn thế này rồi!”
- Đạt được kết quả kiểm chứng: “Quả nhiên, khi được tưới nước, cây lớn lên rất nhanh!”
Cứ như vậy, thông qua vui chơi và trải nghiệm hàng ngày, nền tảng tư duy khoa học sẽ tự nhiên được hình thành.
Thiên nhiên phong phú của Việt Nam chính là lớp học tuyệt vời nhất
Khi sống ở Việt Nam, tôi luôn cảm động trước vẻ đẹp và sức sống mãnh liệt của thiên nhiên nơi đây. Khác với Nhật Bản có bốn mùa rõ rệt, Việt Nam quanh năm tươi xanh với muôn vàn loài hoa rực rỡ và những loài sinh vật đa dạng.
Thiên nhiên Việt Nam chính là một “cuốn sách giáo khoa sống” dành cho trẻ em. “Bạn không cần phải đi đâu xa, thiên nhiên ở khắp mọi nơi trên đất nước Việt Nam.”
Ví dụ, nếu bạn thấy một đàn kiến đang xếp hàng trong sân nhà hay ở công viên gần nhà, hãy cùng con quan sát và đặt câu hỏi: “Đàn kiến này đang đi đâu thế nhỉ?”
- Hãy thử hỏi: “Vì sao kiến lại đi thành một hàng dài như thế?”
- Cùng con tưởng tượng: “Chắc là chúng đang tìm thấy một món ăn ngon nào đó phải không?”
- Cùng nhau khám phá: “Nếu chúng ta đi theo hàng kiến, liệu có tìm thấy điều gì thú vị không?”
Đây là một cơ hội tuyệt vời để nuôi dưỡng sự tò mò, giống như việc quan sát bìm bìm ở Nhật Bản.
Các bạn cũng có thể cùng con quan sát những cánh đồng lúa, hay những cây ăn trái – những hình ảnh đặc trưng của Việt Nam. “Cây lúa này lớn lên như thế nào nhỉ?”, “Cây xoài kia ra hoa rồi kết quả ra sao?”.
Những câu hỏi “Vì sao?”, “Như thế nào?” của trẻ không bao giờ kết thúc. Và việc cùng con tìm kiếm câu trả lời chính là cách tốt nhất để hỗ trợ hành trình học hỏi của con.
Thiên nhiên Việt Nam nuôi dưỡng tâm hồn khoa học: Cùng con tìm 10 câu hỏi “Vì sao?”
Chào các bậc phụ huynh Việt Nam! Tôi là Miko, người sáng lập chương trình “Genius Science” và là một chuyên gia giáo dục tiểu học đến từ Nhật Bản.
Bài viết trước, tôi đã chia sẻ về tầm quan trọng của việc kết nối với thiên nhiên để nuôi dưỡng sự tò mò của trẻ. Hôm nay, tôi sẽ giới thiệu 10 gợi ý học hỏi cụ thể, dễ dàng tìm thấy trong cuộc sống hàng ngày ở Việt Nam.
Từ thành phố đến nông thôn, thiên nhiên ở Việt Nam luôn ẩn chứa những “cuốn sách giáo khoa sống” khơi gợi sự tò mò của trẻ. Bạn không cần đến một nơi đặc biệt nào, hãy cùng con bắt đầu cuộc phiêu lưu ngay từ hôm nay nhé!
10 ý tưởng biến thiên nhiên Việt Nam thành “lớp học”
- Quan sát con thằn lằn Thằn lằn là loài vật rất quen thuộc với các gia đình Việt Nam.
- “Vì sao thằn lằn có thể bò trên tường, thậm chí là bám ngược trên trần nhà?”
- Gợi ý: Hãy cùng con tìm hiểu về những sợi lông li ti trên lòng bàn chân thằn lằn, và cơ chế giúp chúng bám dính vào tường.
- Ốc sên sau cơn mưa Sau khi trời mưa, nếu bạn thấy một con ốc sên trong vườn hay trên đường.
- “Vì sao ốc sên lại bò ra ngoài khi trời mưa?” “Vệt sáng lấp lánh kia là gì?”
- Gợi ý: Ốc sên trên cạn thích những nơi ẩm ướt để cơ thể không bị khô. Vệt sáng đó chính là chất dịch nhầy mà chúng tiết ra để bảo vệ cơ thể, giống như một “con đường” của ốc sên.
- Đi theo hàng kiến Như đã giới thiệu trong bài viết trước, hãy cùng con đi theo hàng kiến.
- “Hàng kiến này sẽ đi đến đâu nhỉ?”
- Gợi ý: Kiến sử dụng một loại mùi hương đặc biệt (pheromone) để dẫn đường cho đồng loại. Hãy nói với con rằng chúng đang vẽ một “bản đồ bí mật” cho nhau, điều đó sẽ khiến con rất hào hứng đấy.
- Quan sát cây xanh trên ban công Nếu nhà bạn có cây cảnh trên ban công.
- “Vì sao lá cây lại có nhiều hình dạng khác nhau? Bông hoa này có mùi thế nào?”
- Gợi ý: Lá cây hấp thụ ánh nắng mặt trời để tạo ra “thức ăn” (quang hợp). Việc khám phá sự khác biệt về hình dạng, kích cỡ và mùi hương của lá cây sẽ rất thú vị.
- Tìm sinh vật trong ruộng lúa Cánh đồng lúa là hình ảnh đặc trưng của Việt Nam.
- “Trong ruộng lúa có những con vật nào sống nhỉ?”
- Gợi ý: Ếch, ốc bươu vàng, cá nhỏ… Với nhiều sinh vật, ruộng lúa là một “ngôi nhà” quan trọng. Hãy cùng con tìm hiểu rằng không chỉ có cây lúa, mà còn có rất nhiều sự sống nhỏ bé khác.
- Ghi chép sự phát triển của cây xoài Nhiều gia đình ở Việt Nam có cây ăn quả trong vườn.
- “Khi nào thì cây xoài này ra quả nhỉ?” “Hoa rồi quả sẽ lớn lên như thế nào?”
- Gợi ý: Vào mùa xuân và mùa hè, cây xoài sẽ nở rất nhiều hoa trắng nhỏ li ti, sau đó chúng sẽ phát triển thành những quả xoài. Đây là cơ hội tuyệt vời để con cảm nhận được “một vòng đời” của thực vật.
- Quan sát những đám mây trôi trên bầu trời Bầu trời Việt Nam có thể thay đổi rất nhanh.
- “Đám mây kia trông giống cái gì nhỉ?”
- Gợi ý: Hình dạng của những đám mây luôn thay đổi. Trò chơi “Đám mây giống hình con sư tử!”, “Đám mây là hình con voi!” sẽ giúp con phát triển trí tưởng tượng phong phú.
- Quan sát sau cơn mưa Sau một trận mưa rào (scoor) lớn.
- “Vì sao mặt đất lại ướt như thế nhỉ?” “Âm thanh của mưa nghe như thế nào?”
- Gợi ý: Khi mưa xuống, màu sắc của đất và đường có thể thay đổi. Điều đó xảy ra vì nước mưa tạo thành những vũng nước và phản chiếu ánh sáng. Hãy giúp con khám phá rằng mưa đã làm cho thế giới trông khác đi một chút.
- Quan sát rau quả ở chợ Những khu chợ tấp nập của Việt Nam là một “lớp học” tuyệt vời.
- “Loại rau này đến từ đâu nhỉ?” “Vì sao quả này lại có hình dạng lạ thế?”
- Gợi ý: Cùng con nhìn, chạm, và ngửi để cảm nhận sự khác biệt về màu sắc, hình dạng và mùi hương. Bữa ăn sẽ trở thành khoảng thời gian để con biết ơn thiên nhiên và những người nông dân.
- Ngắm bầu trời đêm đầy sao Bầu trời đêm ở Việt Nam rất đẹp.
- “Có bao nhiêu vì sao trên bầu trời nhỉ?” “Ánh sáng kia là gì?”
- Gợi ý: Hãy đưa con đến những nơi ít ánh đèn thành phố để con có thể nhìn thấy nhiều ngôi sao hơn. Điều này sẽ giúp con cảm nhận được sự rộng lớn của vũ trụ và vị trí của Trái Đất trong đó.
Gợi ý học tập: Cùng con khám phá những câu hỏi “Vì sao?”, “Như thế nào?”
Điều quan trọng nhất không phải là dạy con kiến thức, mà là trân trọng những câu hỏi hồn nhiên “Vì sao?”, “Như thế nào?” của con.
- Khi con tìm thấy điều gì đó, hãy cùng con thốt lên: “Thật tuyệt vời! Cái này là gì vậy nhỉ?” và cùng nhau cảm thấy tò mò.
- Không cần phải biết câu trả lời ngay lập tức. Hãy nói: “Khi về nhà, bố mẹ và con sẽ cùng tìm hiểu nhé!” và cho con thấy tinh thần ham học hỏi.
Hãy mở “cuốn sách giáo khoa sống” tuyệt vời của thiên nhiên Việt Nam cùng con, và tận hưởng những khám phá hàng ngày. Và tôi tin rằng, những trải nghiệm này sẽ là nền tảng vững chắc để nuôi dưỡng sự tò mò và tư duy khoa học của con.
Hãy cùng nhau bắt đầu cuộc phiêu lưu vào “thiên nhiên” ngay hôm nay!
Việc tiếp xúc với thiên nhiên không chỉ nuôi dưỡng tư duy khoa học mà còn cả “cảm nhận” và “sự quan tâm” của trẻ.
Chạm vào đất, ngửi mùi lá, lắng nghe tiếng mưa rơi… những trải nghiệm sử dụng tất cả các giác quan này sẽ làm phong phú tâm hồn của trẻ, mang lại cho con sự bình tĩnh và khả năng tập trung.
Bạn không cần bất kỳ công cụ hay địa điểm đặc biệt nào. Trước hết, hãy cùng con quan sát kỹ một cái cây ở công viên gần nhà hoặc trên đường. Sau đó, hãy đặt những câu hỏi để khơi gợi sự tò mò của con: “Cái này là gì nhỉ?”, “Tại sao nó lại có hình dạng như thế này?”.
Tại “Genius Science”, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa ra những gợi ý học tập thực tế, tận dụng thiên nhiên phong phú của Việt Nam. Còn các bạn, hãy cùng con bắt đầu cuộc phiêu lưu vào thiên nhiên Việt Nam tuyệt vời nhé!